Sinds de uitvinding van de barometer in 1644 proberen mensen het weer te voorspellen. Waar men vroeger vooral afging op volkswijsheden, werden sinds de uitvinding van Evangelistica Torricelli initiatieven genomen om het weer te meten. Dat lijkt tegenwoordig nog steeds een aartsmoeilijke taak te wezen, want zo was ik vanmorgen bijzonder teleurgesteld, wanneer ik wederom moest vaststellen dat de beloofde sneeuw was uitgebleven.
Meteorologie, de onnauwkeurige wetenschap
Hoewel meteorologen hun best doen om het weer zo nauwkeurig mogelijk te schetsen, lijkt het wel of ze niet goed weten met wat ze bezig zijn. Weerkunde wordt op de website van het KMI als volgt omschreven:
De meteorologie of weerkunde is de wetenschap die de weersverschijnselen bestudeert.
Meteorologie of weerkunde is de wetenschap die de fysische en chemische eigenschappen van de atmosfeer bestudeert. Meteorologen zijn vooral geïnteresseerd in de omstandigheden binnen de onderste laag van de atmosfeer, de troposfeer.
(bron: KMI)
Dat lijkt allemaal mooi, maar wat hebben we daar aan als men gisteren vijf centimeter sneeuw voorspelt en we vandaag geen vlokje kunnen bespeuren? Daar stond ik dus met wollen handschoenen, laarzen en een slee in de hand, toen ik buiten wederom moest vaststellen, dat de berichtgeving van gisteren als een hoax kan worden afgedaan. Het is duidelijk dat meteorologie geen exacte wetenschap is, maar wat hebben we aan onnauwkeurige weersvoorspellingen, waarmee we dagelijks worden gebombardeerd?
Frank Deboosere is alvast tevreden met de vorderingen van de laatste jaren. Ik moet zeggen dat mijn vreugde beduidend lager ligt. Zelfs met een loep in de hand kon ik in het centrum van het land – waar de sneeuw werd voorspeld – geen sneeuwvlokje bespeuren.
Waar loopt het fout?
Waar vroeger de weerman naar buiten keek, zijn instrumenten aflas en op die manier een redelijk goede voorspelling kon maken, hangen we tegenwoordig van weermodellen af. Dankzij allerhande wiskundige berekeningen proberen zij een zo accuraat mogelijk beeld voor de komende dagen weer te geven. Men pocht met vrij grote zekerheid het weer voor vijf dagen te kunnen voorspellen, maar ik heb de indruk, dat die accuraatheid niet zo precies is. Het wordt compleet ridicuul, wanneer men voor langere periodes het weer gaat analyseren. 10 dagen op voorhand het weer voorspellen is namelijk maar 50 % van de tijd correct. Je zal maar in Hongarije wonen als weerman, want daar worden meteorologen voor verkeerde prognoses de laan uitgestuurd.
Meteoroloog worden lijkt helemaal niet zo moeilijk
Aan de KUL kun je weer- en klimaatkunde gaan studeren, al zou ik je de moeite willen besparen. Hoe graag we ook het weer willen voorspellen, blijft het een “natte vinger in de lucht” techniek. Dankzij de toenemende populariteit van klimaatactivisten lijkt deze studie voor Greta Thunberg aanhangers, de ideale te wezen. Zelfs Jill Peeters heeft het even geprobeerd, toen ze eind 2019 bij VTM stopte, maar keerde enkele jaren later terug, om naar eigen zeggen bij extreme dingen een heldere duiding te geven.
Hoewel het weer en het klimaat onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, lijkt het meer aangewezen dat meteorologen, de basis van hun beroep niet uit het oog verliezen. Als we anno 2022 nog geen heldere boodschap over het weer kunnen brengen, lijkt het nogal simplistisch te stellen, dat dit op klimaatvlak anders zal zijn. Eigenlijk weet alleen God welk weer morgen zal brengen en blijven we zoeken om eenzelfde kennis te verwerven.
Waarom blijven we naar het weerbericht kijken?
Als de meteorologen er zo vaak naast zitten, kunnen we ons de vraag stellen waarom we in hemelsnaam naar het weerbericht blijven kijken. Misschien vinden we het spannend om de prognoses van onze weermannen en weervrouwen op de korrel te nemen of misschien kijken we helemaal niet om wat de persoon in kwestie te zeggen heeft.
Playboy riep alvast de 8 mooiste weervrouwen ter wereld uit. Op nummer 1 staat de Mexicaanse meteoroloog Yanet Garcia. De nummer 3 Lusmairyn Figuera presenteert zelfs het weerbericht in haar badpak. Niet verwonderlijk dat de kijkcijfers de hoogte invliegen.
We kunnen op zijn minst zeggen dat sinds de hoogdagen van wijlen Armand Pien het weerbericht is veranderd. Of al deze wijzigingen een betere berichtgeving hebben teweeggebracht is een andere vraag.
De onnodige overlast van foute voorspellingen
Als er een ramp zit aan te komen, willen we dat zo snel mogelijk weten. Storm, sneeuw of hevige wateroverlast kunnen tot onaangename gevolgen leiden. Wie zich hierop voorbereid kan heel wat schade beperken. Het wordt natuurlijk meer vervelend indien de gevreesde ramp uitblijft, want dan hebben mensen al die voorbereidingen voor niets getroffen. De meteorologen zijn dan blij dat het allemaal zo geen vaart is gelopen, maar ondertussen is er wel de nodige angst verspreid. Willen we dan liever dat de ramp zich wel had voltrokken? Nee, natuurlijk niet, maar we willen ook niet onnodig de kast worden opgejaagd.
In Nederland gaan er stemmen op om foute weervoorspellingen te bestraffen. Hoe men dat precies wil regelen blijft koffiedikkijken. Naar eigen zeggen zouden bepaalde ondernemers door foute voorspellingen massa’s geld verliezen. Nu hoop ik alvast niet dat de weerman of weervrouw voor een foutje telkens op het matje wordt geroepen, maar de hoop op een betere weerkunde blijf ik wel koesteren.
De seizoenen zijn niet meer wat ze geweest zijn
Hoewel iedere generatie claimt dat het bij hen anders is, durf ik toch te stellen, dat de seizoenen niet meer hetzelfde zijn, zoals ik ze als kleine snuiter heb gekend. Onze zomers worden warmer, terwijl de natuur moeilijk kan uitmaken of het nu herfst of winter is. Volgens wetenschappers is dit het gevolg van het veranderende klimaat. Iets waar we niet meteen onze vinger op kunnen leggen.
Dat we meer oog voor het klimaat moeten hebben is wel voor iedereen buiten Donald Trump duidelijk. Hoe we het precies willen aanpakken, blijft echter minder scherp. De zogenoemde milieuheffingen en verdoezelde uitlaatbelastingen gaan daar weinig aan veranderen. Alleen de federale en lokale overheden zullen er wel bij varen.
Op weg naar een betere weersvoorspelling
Hopelijk zullen we in de toekomst op meer accurate weersvoorspellingen kunnen rekenen, al lijken daar momenteel weinig indicaties voor te bestaan. Computers lijken het van de mensen over te nemen, maar daar begaan we een grove fout. De analyses van computers worden minuut per minuut bijgesteld, waardoor de weersvoorspelling voor de komende vijf dagen, continu kan veranderen.
Een andere optie is de oude wijze van weerkunde opnieuw te gaan omarmen, al zie ik dat in een generatie waar de computer koning is, niet onmiddellijk gebeuren. Als we in de toekomst alles aan computers gaan overlaten, worden wij nog meer slaaf van de technologie. Een absurde gedachte die meer en meer werkelijkheid wordt. Binnenkort zullen computers dus beslissen of de strooiwagens wel of niet zullen uitrijden, wanneer wegens wateroverlast het rampenplan wordt afgekondigd, of we jegens te hoge ozoncreaties wel of niet zullen moeten binnenblijven.
Ik begrijp dus ten volle dat mensen de hoogdagen van Armand Pien missen, want hoewel hij er soms naast zat, hoefden we er in ieder geval, onze levens niet voor op te offeren. De mensheid wacht met een bang hart af wat de toekomst van de weersvoorspelling zal brengen. Van wie moeten we het meest bang hebben? De klimaatveranderingen of de weercomputers die weldra onze meteorologen zullen vervangen?
Doneren is geven en doet zoveel meer dan je denkt. Elke euro heeft de kracht om het leven van jou en zoveel anderen te helpen.
Een reactie achterlaten