Onvoorwaardelijke liefde wordt snel in de mond genomen, maar weten we nog wel over wat we spreken? In tijden waar het ene huwelijk na het andere wordt verwoest, lijkt onvoorwaardelijke liefde niet langer te bestaan. Mensen zoeken naar liefde, verbinding en genegenheid, de ideale partner, liefst van al van bovenaf gezonden. Een buddy, een zielsverwant, iemand waarmee ze een leven kunnen delen. Zijn we echter bereid om wat ons gegeven is op een onvoorwaardelijke manier te beantwoorden?
Wat is onvoorwaardelijke liefde?
Wanneer 2 personen op een vrije en liefdevolle manier voor elkaar kiezen spreken we over liefde. Mochten beide personen hun eigen belang of dat van een ander niet als voorwaarde stellen om die liefde te cultiveren, spreken we over onvoorwaardelijke liefde. Misschien kunnen we onvoorwaardelijke liefde het best beschrijven als de liefde die een ouder voor zijn kind voelt. Wat het kind ook denkt of wat het kind ook doet is van minimaal belang en zal de liefde voor het kind niet wegnemen.
Nu zoeken mensen als mezelf onvoorwaardelijke liefde in relaties. De realiteit gebiedt mij te zeggen dat die onvoorwaardelijkheid niet echt onvoorwaardelijk is. Liefde hangt dus met andere woorden van voorwaardelijkheid af of zolang je aan bepaalde eisen kan voldoen. Spreken we dan over liefde of over een overeenkomst van bepaalde duur?
Jezus, ons groot voorbeeld
Als we over de belichaming van onvoorwaardelijke liefde spreken, komt de naam Jezus als eerste in mijn gedachten. Is er iemand beter dan de zoon van God om ons op weg te helpen? Jezus deed alles met liefde en zal altijd mijn grote voorbeeld blijven. Sinds kort begin ik hem zelfs meer te zoeken, want uiteindelijk is hij het toonbeeld van liefde. Paulus, één van Jezus volgelingen omschreef in de eerste brief aan de Korintiërs hoe onvoorwaardelijke liefde zou moeten zijn:
Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schallende cimbaal. Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs om te worden verbrand – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.
1 Kor 13, 1-7
De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze.
Zonder onvoorwaardelijke liefde hebben we dus niks en hoewel dit een onbereikbaar ideaal lijkt, zou het streven ernaar veel kunnen veranderen. Als we niet bereid zijn om nog maar naar de tekst van Paulus te leven… waarom zouden we dan de liefde blijven zoeken? Zeker in romantische liefdesrelaties wordt onvoorwaardelijke liefde verkeerdelijk begrepen. Het gaat daarin namelijk niet om jij en ik, maar om ons.
Hoeveel huwelijken zouden er niet standhouden wanneer men nog maar enkele van bovenstaande wijsheden zich eigen zou maken? Tegenwoordig leven we in een materialistische cultuur, waarbij we liefde tot iets onwerkelijk hebben gedegradeerd.
De liefdesrelatie van vandaag
Liefde en rede gaan niet altijd hand in hand. We leren iemand kennen, worden halsoverkop verliefd en gaan de uitdaging aan. Dit is degene waar we zolang op hebben gewacht. Het avontuur kan eindelijk beginnen. Het verschil begrijpen tussen verliefdheid en liefde is van essentieel belang, willen we ooit naar onvoorwaardelijke liefde willen streven.
Ironisch genoeg zijn de meeste koppels in het begin onvoorwaardelijk lief voor elkaar. Hoe komt het dat we die onvoorwaardelijke liefde op een bepaald punt opgeven? Men denkt dan dat de persoon in kwestie niet degene is, waarop men had gehoopt, maar is dat wel zo? Zou het kunnen dat we een ideaalbeeld hebben geschept, waar we zelf niet aan willen voldoen?
De liefde van Jezus ontleed
Als we ons aan de tekst van Paulus willen spiegelen is een goed begrip ervan noodzakelijk. We weten dat Paulus na de vervolging van christenen tot inkeer kwam, wat mij op een zeer menselijke manier tot inzicht brengt en mij aanspoort de liefde die hij neerschrijft te gaan analyseren.
De liefde is geduldig en vol goedheid
Misschien is het niet toevallig dat Paulus over geduld en goedheid begint. Geduld is iets wat de meeste mensen denken te bezitten, doch in werkelijkheid ontbreken. Wachten op iets dat men verlangt is één van de moeilijkste dingen die je van een mens mag verwachten. Zeker wanneer de verlangens zo hoog zijn, dat ze onmogelijk door de ander kunnen worden ingewilligd. Vaak is de wederhelft niet op de hoogte van zulke verlangens of worden ze als onbeduidend afgedaan. Zolang we verlangen dat de ander in welk opzicht dan ook veranderd, spreken we niet over onvoorwaardelijke liefde.
Goedheid binnen een relatie spreekt vanzelf. Waarom zouden we bij iemand blijven die ons niet op een liefdevolle en respectvolle manier behandeld? Dit kan op een verlangen lijken, maar is eerder een basis, waarop kan worden verder gebouwd. Toch is goedheid meer dan dat. Goedheid bestaat ook uit tolerantie, vergevingsgezindheid, andere denkwijzen eerbiedigen, zonder de eigen waarheid op een constante manier te willen overbrengen. Tegenover onze goedheid zouden geen verwachtingen mogen staan.
De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid
Afgunst hoort niet thuis in een liefdevolle relatie. Een slecht gevoel krijgen wanneer iemand het beter dan jou heeft, ligt meer aan jezelf dan aan die ander. Eigenlijk is jaloezie nogal een ridicuul begrip als je erover nadenkt. We hebben allemaal een eigen pad in het leven en toch vergelijken we onszelf met mensen die een ander pad bewandelen. Afgunst tegenover je partner is jezelf in de voet schieten, want vanaf jullie liefde als iets individueel gaan zien, ben je elkaar aan het bekampen, met alle gevolgen van dien. Samenhorigheid vervliegt snel wanneer afgunst optreedt.
Zichzelf in een maatschappij of thuis willen profileren, met de bedoeling verafgood te worden, noemt men ijdel vertoon. Als één van de partners binnen de liefdesrelatie zichzelf belangrijker dan de ander voelt, zal er spanning ontstaan. We spreken dan niet langer over gelijkwaardigheid, maar eerder over dominantie. Laat duidelijk zijn dat gelijkwaardigheid en een zekere nederigheid meestal een goede invloed op de relatie kunnen hebben. Als iemand zichzelf of diens ideeën zo belangrijk vindt, ligt er vaak een minderwaardigheidscomplex aan de oorsprong.
Zelfgenoegzaamheid komt in vele vormen. Hoogmoed, arrogantie, zelfingenomenheid en egoïsme zijn enkele voorbeelden van deze aandoening. Zichzelf zo goed vinden, dat anderen automatisch een trapje lager staan, kan door succes of intelligentie worden aangedikt. We hebben van deze ziekte allemaal kleine stukjes in ons, waardoor het belangrijk is die snel aan te pakken. Een zelfgenoegzaam gevoel strekt naar verafgoding en daar heeft geen enkele relatie baat bij.
De liefde is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan
Liefde is niet grof, want wanneer grofheid wordt getoond is dat een gevolg van onverwachte verlangens die niet worden ingewilligd. Het is een manier van boosheid om te laten zien dat men het niet eens is met een ander zijn mening. Boosheid is het spel van de verliezer, want door boos te zijn kan men niet langer rationeel nadenken. Zelfs als de ontvanger toegevingen doet, blijft er een wrange nasmaak over. Wie nog een stapje verder gaat en het kwaad aanrekent is eraan voor de moeite. Wraakzucht is zelf vergif drinken en hopen dat een ander doodgaat.
Vriendelijkheid, beleefdheid, blijheid en vergevingsgezindheid zijn de tegenpolen en zijn ineens de weg naar een liefdevolle relatie. Wie met een blij en onzelfzuchtig gemoed, zich niet vaak boos maakt en bij de minste discussie vergevingsgezindheid aan de dag legt, laat zien wat Jezus met liefde voor de ander bedoelde. Liefde voor de ander is liefde voor het zelf, want zelfs al ben je niet akkoord met de omstandigheden, zal jouw uiting van liefde de verbinding terug opzoeken.
Liefde verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid
De wereld loopt over van onrechtvaardigheid. Niet omdat God het zo heeft bedoeld, maar omdat een relatieve wereld altijd onrechtvaardigheid zal kennen. De waarheid wordt niet altijd gevolgd, omdat persoonlijke belangen en druk vaak de waarheid onderdrukken. Toch is het nobel om altijd de waarheid te achterhalen, vooral in een liefdesrelatie, want zelfs kleine leugens kunnen tot catastrofale gevolgen leiden. Wie ondanks de moeilijkheidsgraad de waarheid tegenover zijn geliefde wil brengen, laat zien dat hij van haar houdt, want dat geeft een eerlijke kans om die waarheid tot haar te nemen.
Wie echter liegt, denkend daarmee de ander te sparen, zal uiteindelijk niet in zijn opzet slagen. De waarheid heeft altijd een speciale manier om naar de oppervlakte te komen. Wees als koppel eerlijk met elkaar, zelfs wanneer de boodschap ontzettend moeilijk is en zelfs een breuk tot gevolg kan hebben. Eerlijkheid primeert bij de liefde voor elkaar.
Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze
Misschien wel de moeilijkste boodschap die onvoorwaardelijke liefde van ons vergt. Liefde verdraagt, gelooft, hoopt en volhardt in alles. Dit zijn krachtige woorden die onuitvoerbaar lijken, maar dat zijn ze niet.
Als jouw liefde alles verdraagt, moet die liefde ertegen kunnen dat de ander zich van jou afzet, het met jou oneens is, ja, zelfs jou verlaat. Iemand onvoorwaardelijke liefde schenken is niet aan elke beslissing toegeven, maar ze wel verdragen. Je hoeft het niet met iemand eens te zijn, om zijn of haar beslissing te respecteren. Soms kunnen de zienswijzen van mensen enorm uit elkaar liggen. Liefde cultiveert zich echter niet alleen in perfecte omstandigheden. Koppels die een leven lang bij elkaar blijven weten hoe belangrijk verdraagzaamheid voor de ander is. Men wil niet altijd de eigen mening over de ander uitstorten, noch wordt er met de vinger gewezen, wanneer de ander niet volgens het boekje opereert.
Onvoorwaardelijke liefde gelooft alles, ook al lijkt het onwerkelijk. Hoe kan je liefdevol samenleven als je elkaar niet gelooft? Een vertrouwensband is de basis van elke relatie. Wie de partner niet vertrouwt, vertrouwt zichzelf niet, want jij en zij zouden één geheel moeten vormen.
Hoop is de bakermat van het leven. Zonder hoop kunnen we niet verlangen, zonder verlangen is er niets om naar uit te kijken. Wie liefdevol blijft hopen dat het morgen beter dan vandaag kan zijn, heeft de grootste kans om die droom waar te maken. Wie echter naar de ander kijkt en steeds het verschil met zichzelf opmerkt is niet met hoop bezig. Relaties zijn niet altijd gemakkelijk en hoop is nodig. Hoop koesteren is durven wachten, zonder het onmiddellijk te verlangen.
Wie opgeeft is op voorhand verloren
Onvoorwaardelijke liefde volhardt in alles en loopt niet weg wanneer het even moeilijk gaat. Volharden betekent niet dat je je zomaar bij alles moet neerleggen. Het is een eigenschap van een sterk karakter dat achter de keuze van de liefde voor de ander blijft staan. We willen allemaal liefdevol overkomen, maar onze liefde is meestal zo beperkt. Liefde is niet schijnbaar goed willen overkomen, zolang de eigen verlangens worden ingewilligd. Volharden in liefde is achter je keuze blijven staan, ook al breekt de storm uit. Weglopen van liefde, hopend dat onvoorwaardelijke liefde jou zal vinden, lijkt ridicuul en toch gebeurt het dagelijks. Zeker in romantische liefdesrelaties is volharding de sleutel tot succes.
Waarom de meeste liefdesrelaties niet werken?
Elkaar liefhebben en voor altijd bij elkaar blijven is de droom van ieder koppel. Het liefst van al wordt die liefde voor elkaar met een huwelijk bezegeld. Tijdens de huwelijksceremonie wordt de onvoorwaardelijke liefde voor elkaar uitgesproken, maar weten koppels wel waaraan ze zich verbinden? Het moderne huwelijk is niet meer wat het is geweest.
Het huwelijk is een droom zonder inhoud geworden en dan staat men versteld dat het niet werkt. Elkaar trouw beloven is het mooiste dat er is, maar dan moet je dat ook doen. Onvoorwaardelijke liefde is niet voor even, niet alleen wanneer je al je gevoelens op een rijtje hebt. Spijtig genoeg heeft onze wegwerpmaatschappij zich naar de liefde uitgebreid.
Houden van is een voorwaardelijk gegeven geworden en zeker niet langer bijbelgefundeerd. Als je gelukkig in liefde met elkaar wil samenleven, durf dan ook een beslissing voor altijd te nemen. Bezegel jullie liefde, toon liefde, wees vergevingsgezind, zoek waarheid en reken het kwaad niet aan. Jezus gaf zich aan allen, maar wij geven ons alleen, zolang we ons daarbij goed voelen.
Het is moeilijk te begrijpen dat mensen onvoorwaardelijke liefde koesteren, maar het zelf niet geven. Hoe zou de wereld veranderen wanneer we elkaar onvoorwaardelijk lief zouden hebben, wanneer we opnieuw voor iemand zouden kiezen, niet omdat het moet, maar omdat we het willen? Wat zou er gebeuren wanneer we Jezus echt zouden volgen? Misschien zouden we dan opnieuw weten wat onvoorwaardelijke liefde is.
Foto door: Scott Broome
Doneren is geven en doet zoveel meer dan je denkt. Elke euro heeft de kracht om het leven van jou en zoveel anderen te helpen.
Een reactie achterlaten