Vlaamse schrijvers, het cultureel erfgoed van ons Belgenland.

Vlaamse schrijvers hebben voor een uniek literatuurlandschap gezorgd. Zelfs ver buiten onze grenzen wordt de vrucht van hun pen gewaardeerd. Onder hen namen die wereldse faam hebben verworven. De boeken van deze Vlaamse schrijvers behoren vaak tot het verplichte curriculum van scholen en voor degenen die reeds van ons zijn heengegaan, blijven schrijvers als Claus, Boon, Geeraerts en Aspe tot de verbeelding spreken. Hedendaagse namen als Brusselmans, Lanoye, Hemmerechts en Verhulst geven weer, dat het Vlaams talent niet is uitgestorven. Verken de auteurs van ons Vlaanderenland.

Wie waren de beste Vlaamse schrijvers?

Om in Vlaanderen te kunnen doorbreken moet je wat potten kunnen breken. Velen hebben het geprobeerd, slechts weinigen hebben daadwerkelijk hun doel kunnen bereiken. Je moet als schrijver uit het juiste hout zijn gesneden, om jarenlang de ene na de andere teleurstelling te kunnen slikken. Doorbreken als schrijver in Vlaanderen is waarschijnlijk één van de moeilijkste taken die je kan bedenken. Toch hebben meerdere schrijvers hun stempel weten drukken. Wat maakt hen bijzonder en hoe komt het dat zij in hun opzet konden slagen?

Hugo Claus

Gezien als één van Vlaanderens grootste was Hugo Claus een fenomeen in de literatuurwereld. Hoewel hij als schrijver en dichter vooral bekendheid verwierf, was hij tevens een filmmaker en kunstschilder. Als zoon van een drukker bracht Claus het grootste deel van zijn jeugd in de kostschool door. In 1946 verliet hij zijn thuis om samen met Antoon De Clerck te gaan samenwonen. Door als boekillustrator en beeldhouwer aan de slag te gaan, kon hij in zijn levensonderhoud voorzien.

Pas in 1950 schreef Claus zijn eerste roman De Metsiers, die na een weddenschap uit 1948 tot stand kwam. Daarna kwamen boeken zoals De hondsdagen, De koele minnaar, De verwondering, Omtrent Deedee enz. Waarschijnlijk behoort Het verdriet van België uit 1983 tot één van zijn meest bekende werken. Hugo Claus won voor zijn oeuvre tal van prijzen. Deze schrijver was niet alleen een groot talent, maar tevens iemand wiens ziel in zijn werken verder leeft.

Hendrik Conscience

Als “de man die zijn volk leerde lezen,” was Hendrik Conscience een volksschrijver pur sang. Als zoon van een ongeletterde moeder en vader die voor de marine van Napoleon Bonaparte dienst deed, overleefde alleen Hendrik en zijn broer Jean-Balthasar van de 8 kinderen die uit het huwelijk waren ontsproten. In 1830 vocht hij mee voor de onafhankelijkheid van België tegen het leger van Willem 1. Volgens Journalist Marc Reynebeau is Hendrik Conscience de vader van de Vlaamse literatuur. Zijn eerste roman was In ‘t Wonderjaer, gevolgd door de bundel poëzie en proza Phantazy. Een jaar later schreef hij waarschijnlijk zijn meest bekende boek, De leeuw van Vlaanderen. Na zijn historische romans koos hij met Wat eene moeder lyden kan en De loteling voor een ander pad. Conscience was één van de grote ijveraars van de Vlaamse beweging.

Louis Paul Boon

Louis Paul Boon was een schrijver van verschillende literaire werken. Naast zijn literaire carrière was hij tevens kunstschilder. Als geboren Aalstenaar in 1912 staan zijn ervaringen uit de eerste wereldoorlog in het boek Verscheurd jeugdproject opgetekend. Als arbeiderskind dat tussen twee wereldoorlogen werd opgevoed, ontwikkelde hij een sterke voorkeur voor het socialisme. Boons debuutroman De voorstad groeit won in 1942 de Leo J. Krynprijs. In de jury zat Willem Elsschot. Andere bekende werken zijn Pieter Daens over de arbeidersstrijd in Aalst, Menuet, Mijn kleine oorlog, De Kapellekensbaan en Zomer te Ter-Muren.

Paul van Ostaijen

Op 18-jarige leeftijd verliet Paul van Ostaijen zonder diploma het Atheneum van Antwerpen. Als klerk van het stadhuis had hij voldoende vrije tijd om zich aan journalistiek, kunst en literatuur te wijden. Als fervent aanhanger van de Vlaamse beweging was hij een veel geziene gast in het Antwerps uitgangsleven. Zijn eerste gedichtenbundel Music-Hall verscheen toen hij 20 was. Hierin beschreef hij het leven in een moderne stad. Zijn unieke stijl zorgde meteen voor een schok in de Vlaamse literatuurwereld. Zijn tweede dichtbundel Het sienjaal kwam twee jaar later op de markt. In Het sienjaal vinden we humanitair-expressionistische poëzie, onder invloed van jonge Duitse expressionistische dichters, met dat verschil dat bij Van Ostaijen de Vlaamse beweging een grote rol blijft spelen. Andere werken zijn Bezette stad, De feesten van angst en pijn, Het landhuis in het dorp & De jongen, Sjimpansee enz.

Jef Geeraerts

Jef Geeraerts was een Vlaams schrijver en was het enige kind van welgestelde ouders, Frans Geeraerts en Anna van der Heiden. Als assistent-gewestbeheerder van het voormalige Belgisch Kongo debuteerde hij in 1962 met het boek Ik ben maar een neger. Voor De troglodieten uit 1966 ontving hij een jaar later de Arkprijs van het Vrije Woord. Deze schrijver werd ook beroemd met zijn Gangreencyclus, waarvoor hij de Staatsprijs voor literair proza in de wacht sleepte. In de jaren tachtig schreef hij vooral misdaadromans, zoals De zaak Alzheimer, Diamant, Romeinse suite en Zand. Naast romans schreef Geeraerts journalistieke stukken, reisverhalen, toneelstukken en hoorspelen.

Pieter Aspe

Pieter Aspeslag, beter bekend als Pieter Aspe was de man van een dozijn uitgeoefende beroepen, om uiteindelijk voltijds schrijver te worden. Als koning van de Vlaamse misdaadromans verwierf hij in 1995 bekendheid met zijn debuutroman Het vierkant van de wraak, met hoofdinspecteur Pieter Van In en substituut Hannelore Martens. Wat niet in zijn veelvoud aan beroepen leek te werken, ging wel in zijn schrijverschap. Pieter Aspe verkocht ondertussen 3,5 miljoen boeken en is met voorsprong de best verkopende auteur van Vlaanderen. Voor zijn boek Zoenoffer ontving Aspe in 2001 de Hercule Poirotprijs. Buiten zijn Van In serie schreef hij ook andere werken zoals Grof wild, De Japanse Tuin, Kat en muis, De laatste rit, De oxymorontheorie en samen met Koen Strobbe Blankenberge blues. Aspe schreef zelfs in 1998 en 1999 twee jeugdboeken: Bloedband en Luchtpost.

Wie zijn de hedendaagse Vlaamse schrijvers?

Bekende Vlaamse schrijvers van dit moment zijn dun gezaaid. Tegenwoordig lijkt het nog moeilijker om in de top 10 van beste Vlaamse schrijvers terecht te komen. Een handvol schrijvers weet dit echter al jaren vol te houden. In hun kielzog enkele nieuwelingen die met graagte hetzelfde parcours zouden voortzetten. Welke auteurs kunnen hun stempel op Vlaanderen blijven drukken?

Kristien Hemmerechts

Kristien Hemmerechts begon met het schrijven van kortverhalen in 1982, welke in Vlaamse en Nederlandse tijdschriften werden gepubliceerd. In 1986 promoveert ze met een proefschrift over schrijfster Jean Rhys. In datzelfde jaar verschenen de drie Engelstalige verhalen “Hair“, “Words” en “The sixth of the sixth of the year.” in de bundel First fictions, Introduction 9. Een zuil van zout dat door uitgeverij Houtekiet wordt uitgegeven wint in 1990 de driejaarlijkse prijs voor het proza van de Vlaamse Gemeenschap. In 1992 stapt ze met dichter Herman de Coninck in het huwelijksbootje. Sinds 1999 begint Hemmerechts literatuur aan de Toneelopleiding van het Conservatorium te Antwerpen te doceren. Meer recente werken van haar zijn De vrouw die de honden eten gaf, Ik ben Emma en Hubertina.

Herman Brusselmans

Brusselmans is een niet onbesproken veelschrijver, dichter en columnist. Hoewel hij een voetbalcarrière in het vooruitzicht had, koos hij om zich volledig op het schrijven toe te leggen. Hij studeerde Germanistiek aan de universiteit van Gent en ging daarna in de bibliotheek van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening werken. In 1982 debuteerde Brusselmans met de verhalenbundel Het zinneloze zeilen. Zijn echte doorbraak kwam in 1985 met het boek De man die werk vond, over een bibliothecaris die drinkt en zijn dagen met fantasieën over het koffiemeisje vult. Het werk van Herman Brusselmans is veelal autobiografisch en hij schuwt moeilijke onderwerpen als seks, drank en sigaretten niet. Naast het schrijven van boeken is hij een graag geziene gast in diverse televisieprogramma’s en schrijft hij regelmatig columns. Volgens Brusselmans hebben zijn televisieoptredens voor het grootste succes gezorgd. Op moment van schrijven telt zijn oeuvre 80 boeken en wordt daarmee ineens één van de meest productieve schrijvers van Vlaanderen. Meer recente werken zijn Hij schreef te weinig boeken, Problemen die er geen zijn en Theet 77.

.

Tom Lanoye

Tom Lanoye is niet alleen één van de best verkopende auteurs van Vlaanderen, maar is tevens een bekend dichter en columnist. Hij studeerde evenals Brusselmans aan de universiteit van Gent en net als Brusselmans is Lanoye een vaak geziene gast op de Belgische en Nederlandse televisie. In 1983 debuteert hij met Rozegeur en maneschijn, welke een resem aan kritiekstukken bundelt. In 1985 volgde zijn deels autobiografische prozadebuut, Een slagerszoon met een brilletje. Alles moet weg en Kartonnen dozen volgden later. Als toneelschrijver verwierf hij in het buitenland roem met een lange bewerking van acht stukken van Shakespeare in Ten Oorlog. Van 2003 tot 2005 werd Lanoye tot stadsdichter van Antwerpen benoemd. Voor zijn oeuvre kreeg hij gedurende de jaren verschillende prijzen zoals De Gouden Ganzenveer in 2007, Humo’s Gouden Bladwijzer voor Het goddelijke monster, de Gouden Uil Publieksprijs voor Zwarte Tranen en De Constantijn Huygens-prijs voor zijn hele oeuvre. Meer recente werken van Tom Lanoye zijn De draaischijf, en OustFaust.

Dimitri Verhulst

Schrijver en dichter Dimitri Verhulst, afkomstig uit een probleemgezin, beschreef zijn jeugd als problematisch. In 1992 was zijn eerste werk Assevrijdag, uitgegeven in eigen beheer, voor vrienden en bekenden bedoeld. Zijn officiële debuut was de verhalenbundel De kamer hiernaast in 1999, die voor de NRC prijs werd genomineerd. Zijn verhalen waren vaak in literaire tijdschriften terug te vinden. In 2001 verscheen het boek Niets, niemand en redelijk stil en in datzelfde jaar werd Liefde, tenzij anders vermeld op de markt gebracht. Problemski Hotel werd in 2003 in verschillende talen uitgegeven. De helaasheid der dingen uit 2006 werd een fenomenaal succes. In 2009 werd het verhaal door Felix Van Groeningen verfilmd. Verhulst maakte wat tongen los met zijn boeken De intrede van Christus in Brussel en het bloedboek. Meer recente werken van deze schrijver zijn Hebben en zijn, In weerwil van woorden en Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten.

Stefaan Brijs

Stefaan Brijs is een Vlaams schrijver en onderwijzer. die als opvoeder in zijn vroegere middelbare school het Sint-Jozefinstituut te Bokrijk aan het werk ging. Brijs debuteerde in 1997 met De verwording. Vanaf 1999 stort Brijs zicht volledig op het schrijven. Zijn fictionele werken omvatten Arend, Maan en zon, Post voor mevrouw Bromley, Twee levens en Zonder liefde. Andalusisch logboek, Berichten uit de vallei, De vergeethoek, Honger!, Korrels in Gods grote zandbak, Kruistochten, Verhalen van het Pajottenland, VertelGenkVertel en Villa Keetje Tippel behoren tot het non fictionele genre. Stefaan Brijs ontving verschillende onderscheidingen. Voor De engelenmaker werd hij voor de AKO-Literatuurpijs genomineerd, won hij de Publieksprijs van de Gouden Uil in 2006 en in datzelfde jaar de KANTL-prijs voor medias res. in 2007 sleepte hij de Boek-delenprijs binnen, in 2010 Prix des Lecteurs Cognac en in 2011 de Euregio-Schüler-Literaturpreis.