Transparantiebeleid: Dit artikel kan affiliate links bevatten. Als u op één van deze links klikt kan robbydeletter.com een commissie krijgen, zonder dat het u iets meer kost. Op deze manier kan u mij steunen, zodat ik gratis advies kan blijven geven.
Chartaal geld, in de volksmond ook wel cash genoemd is een betaalmiddel dat we ons door de eeuwen heen eigen hebben gemaakt. De briefjes en munten in onze portefeuille zijn in deze digitale wereld nog steeds van grote waarde. Het is de gemakkelijkste wijze om iemand voor een product of dienst te laten betalen. Nu we al jaren girale overschrijvingen verrichten en een debet- en kredietkaart niet meer weg te denken zijn, kunnen we ons afvragen waarom chartaal geld nog steeds in omloop is. Kunnen we moeilijk afstand nemen of is er iets anders aan de hand?
Wat is het verschil tussen chartaal en giraal geld?
Hoewel ze allebei tot de geldhoeveelheid van een land behoren, zijn er grote verschillen tussen chartaal en giraal geld. Cash geld is het enige tastbare betaalmiddel dat door middel van munten en biljetten in omloop wordt gebracht. In waarde is er echter geen verschil tussen chartaal en giraal geld. Het grote voordeel van chartaal geld is dat er geen tussenkomst van derden nodig is.
Mijn briefje van twintig euro kan op 1 dag door 20 verschillende handen gaan. Dat is meteen ook het grootste nadeel van munten en biljetten. Er staat geen naam tegenover. Als ik mijn briefje van 20 euro verlies, zal ik het naar alle waarschijnlijkheid nooit meer terugzien. Bij giraal geld kunnen we steeds de bron en de ontvanger van het geld achterhalen.
Voordelen van chartaal geld
- veilig betaalmiddel: beveiligd tegen fraude
- autonomie: kan ook tijdens een stroompanne worden gebruikt
- betaling verloopt snel: er gaat niets sneller dan biljetten of munten die van eigenaar wisselen
- Verplichting: kan bij wet niet worden geweigerd
- waarborgt privacy: niemand weet waar het geld vandaan komt
Nadelen van chartaal geld
- diefstal: cash geld is makkelijk te stelen
- Waardeverlies: door inflatie wordt het steeds minder waard
- Beschadiging: Papier geld of munten kunnen beschadigd raken
- Verlies: Wie zijn centen verliest, ziet ze waarschijnlijk nooit meer terug. Er staat geen naam op geld.
- Niet bruikbaar online: je kan online niet met cash geld betalen
Kunnen winkeliers contant geld weigeren?
Nee, dat kan in principe niet. In tegenstelling tot wat veel mensen denken mogen winkeliers niet zomaar chartaal geld weigeren. Alleen tijdelijk en om weloverwogen reden kan men cash niet aanvaarden. Wel moeten ze dit duidelijk kenbaar maken, het liefst met een bordje bijvoorbeeld, zodat mensen niet aan de kassa voor een voldommen feit komen te staan.
Wel is het niet slim om betaalmiddelen te weigeren. Niet iedereen heeft een betaalpas en soms willen mensen gewoon van hun cash geld verlost zijn. Toch is het niet ondenkbaar waarom een winkelier cash geld weigert. Met de toenemende golf van winkelovervallen is het verlies kleiner als er geen of weinig cash geld in de zaak aanwezig is. Een pinautomaat kan men meenemen, maar daar is de dief niet zoveel mee.
Het is beter klanten aan te sporen om het verschuldigde bedrag met een elektronisch betaalmiddel te betalen. Het gebruik van een debet- of kredietkaart is niet alleen voor de winkelier veilig en transparant. De koper kan op zijn bankafschriften perfect nagaan hoeveel hij in de winkel heeft betaald.
Mogen winkeliers grote biljetten weigeren?
Als de aankoopwaarde niet de helft van het biljet vertegenwoordigt mogen winkeliers grote biljetten weigeren. Een bakker moet dus niet jouw biljet van 500€ aanvaarden als je enkel een brood koopt.
Hoeveel mag je maximum in cash betalen?
In België mag je bij een handelaar in principe niet meer dan 3000€ cash in één keer besteden. Als je een auto koopt van 30.000€ mag je maximum 3000€ in cash betalen. Het is wijs om je hieraan te houden, want ondernemingen kunnen boetes tot 10% van de betaalde waarde krijgen. Hoewel men in Nederland pas vanaf 10.000€ een cliëntonderzoek moet doen, werken ook zij aan een wetsvoorstel om maximum 3000€ in cash te betalen.
In België zijn er wel 2 belangrijke uitzonderingen.1 Betalingen of schenkingen tussen consumenten onderling zijn nog altijd onbeperkt toegestaan.
Hoeveel geld mag je thuis bewaren?
Daar zijn geen specifieke regels in België of Nederland over te vinden. We kunnen er dus vanuit gaan dat we thuis een onbeperkte hoeveelheid aan cash mogen stockeren. Verstandig is dat niet meteen, want niet alleen zal je geld door de inflatie steeds in waarde afnemen, maar ben je een prooi voor dieven. Het is handig om thuis een klein bedrag te verzamelen, maar overdrijf daar niet in.
Hoeveel cash geld mag je storten?
Ook hier zijn geen specifieke regels over. Over een paar duizend euro zullen de meeste banken niet vallen, maar men zal wel vragen beginnen stellen, als u met een valiesje van 1 miljoen euro komt aandraven. De fiscus zal ongetwijfeld gealarmeerd worden wanneer er volgens de bank verdachte handelingen plaatsvinden. Bij elk vermoeden van fraude kan de fiscus inzage verkrijgen.
Hoelang zal cash geld nog blijven bestaan?
Met een digitale revolutie die ons op de hielen zit is het niet verwonderlijk dat mensen zich afvragen, hoelang chartaal geld nog blijft bestaan? Er zijn namelijk heel wat alternatieven, waardoor cash in principe kan worden afgeschaft. Toch gebeurt dit niet. Volgens de Europese Centrale Bank blijft cash geld haar unieke kenmerken bezitten.
De populariteit van cash geld is wel afgenomen. Daardoor wordt de kost om cash geld aan te bieden duurder, wat volgens sommigen ertoe zou kunnen leiden, dat het einde van cash geld in zicht is.
Toch zitten we als maatschappij met een groot probleem als we morgen zonder stroom zitten. In dat geval zou er geen economie meer kunnen plaatsvinden, waardoor rellen zouden kunnen ontstaan. Het chartaal geldsysteem is misschien duur om in omloop te houden, maar we hebben nog niet voor elk scenario een alternatief gevonden.
Stemmen die oproepen om cash geld te verbieden
Buiten het in stand houden van de economie zorgt cash geld er ook voor dat zwartwerk kan blijven bestaan en dat criminelen elkaar kunnen blijven betalen. Vooral kleine zelfstandigen zouden dit rechtstreeks in hun portemonnee kunnen voelen.
Criminelen zijn al jaren bezig met het exploreren van alternatieve betalingswijzen. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan cryptomunten of betaling in waardevolle zaken zoals diamanten.
Het is dus niet zo gemakkelijk om cash geld in één keer te laten verdwijnen, hoewel de fiscus daar gerust van zou kunnen profiteren. De Europese commissie blijft echter voorstellen doen om cash geld te behouden. Zij zien de euromunt als een krachtig symbool van eenheid.
Conclusie
Er is niet alleen een merkbaar verschil tussen chartaal en giraal geld. Allebei hebben ze specifieke voordelen die niet tegen elkaar kunnen worden afgewogen. Onze economie draait op beide betalingswijzen.
Cash geld thuis onder je matras verstoppen is niet het meest verstandige dat je kan doen. Er is door inflatie waardeverlies en de kans op diefstal is niet onbestaande. Een kleine hoeveelheid chartaal geld is echter makkelijk om kleine zaken mee te regelen, zolang u bij een professioneel verkoper de kaap van 3000€ niet overschrijdt.
In principe staat er geen maximumbedrag op het storten van cash geld bij de bank, al kunnen grote bedragen ongewenste interesse lokken. Tussen consumenten onderling zijn er geen restricties.
Of cash geld ooit zal verdwijnen blijft een groot vraagteken. Momenteel lijken de alternatieven niet voldoende om er volledig van af te stappen. U mag dus op uw beide oren slapen.
Betaal jij nog dikwijls met cash geld en waarom blijft het voor jou een handig betaalmiddel?
Bronnen:
FOD Economie, Cashbetaling? Maximaal 3.000 euro, geraadpleegd op 14/11/2023
Hoofdfoto door Frantisek Krejci via Pixabay
Een reactie achterlaten