Transparantiebeleid: Dit artikel kan affiliate links bevatten. Als u op één van deze links klikt kan robbydeletter.com een commissie krijgen, zonder dat het u iets meer kost. Op deze manier kan u mij steunen, zodat ik gratis advies kan blijven geven.
Ik bezit een mooie collectie papieren boeken, al moet mijn digitale bibliotheek daar niet voor onderdoen. Af en toe stop ik een luisterboek in mijn oren en op speciale aangelegenheden is er wel iemand die mij een verhaal wil voorlezen. Waarom doet de wereld zo moeilijk over het medium langs waar de verhalen tot ons komen? Is er een gefundeerde reden waarom we papieren boeken moeten blijven lezen of maakt het op zich weinig uit? De strijd tussen het oude bekende papieren boek en het onbereisde avontuur van de digitale wereld. Kortweg, what’s all the fuss about?
Waarom zijn we aan het papieren boek verknocht?
Vanaf mijn prilste herinneringen zijn papieren boeken altijd aanwezig geweest. Het waren misschien niet altijd de boeken die ik wou lezen, maar het aanbod was er wel. Mijn familieleden waren niet bepaald de grootste lezers wat niet wou zeggen dat er geen boeken waren. Zelfs niet lezers konden destijds een boekenabonnement afsluiten, al was het maar om bezoekers te imponeren. Een volle boekenkast blijft een zekere vorm van intelligentie weerspiegelen.
Sinds 3000 v.C. schreven de Egyptenaren op papyrus, maar het zou duizenden jaren duren vooraleer het boek zoals we het vandaag kennen zou bestaan. Mijn generatie en de generaties daarvoor hebben van kindsbeen af het boek als een soort kennisoverdrager leren kennen. Misschien is dat de reden waarom we krampachtig aan papieren boeken blijven vasthouden.
Het laatste decennium heeft de boekenwereld op zijn kop gezet. Het papieren boek kreeg een digitale tegenhanger die niet alleen goedkoper, maar vooral sneller boeken kon leveren. De e-reader bestaat sinds 1994, al stegen de verkoopcijfers pas de laatste jaren. Analisten voorspelden dat de verkoop van e-books die van papieren boeken tegen 2015 zou overtreffen. Een predictie waarvan ze zijn moeten terugkomen. We blijven het papieren boek een gouden hart toedragen.
Boeken en cijfers
De totale boekenverkoop blijkt de laatste jaren weer in de lift te zitten. In 2021 werden maar liefst 43,1 miljoen boeken (papieren boeken+e-boeken) verkocht wat wederom een stijging van 5% inhoudt. Geen spectaculaire evolutie, al zien we vanaf 2020 de boekenverkoop terug stijgen. De verschillende lockdowns zullen dat cijfer aardig hebben aangedikt. Misschien hebben we soms een crisis nodig om de belezenheid van mensen te verhogen.
De online boekenverkoop steeg met 19%. 2021 werd het eerste jaar dat er online meer boeken werden verkocht dan er in de fysieke boekhandel over de toonbank gingen. Nederlandstalige titels stegen met 1% en het overgrote deel (55%) wordt door de fysieke boekhandel gegenereerd. De omzet van Engelstalige boeken steeg echter met 23% wat de evolutieverschuiving van de laatste jaren bevestigt. Al bij al mogen we best tevreden zijn dat er in dit digitaal tijdperk nog zoveel boeken worden geconsumeerd.
Wat zijn de verschillen tussen e-books en papieren boeken?
Het lezen van een papieren boek of e-book blijft een persoonlijke keuze. Toch zijn er heel wat verschillen die deze keuze kunnen beïnvloeden. Het papieren boek ligt fijn in de hand, heeft een backcover, oogt mooi en bij het lezen heb je sneller het gevoel dat je vordering maakt. Een collectie boeken in de boekenkast toont mooier dan hetzelfde arsenaal op een digitale boekenplank. Een papieren boek uitlenen aan een vriend blijft makkelijker en laten we zeker de geur niet vergeten. Wat kan een boek toch lekker ruiken…
E-books hebben als grote voordeel dat ze geen plaats in beslag nemen. Als je een e-reader aanschaft kan je duizenden boeken opslaan. Waarschijnlijk meer dan je in een mensenleven lezen kan. De kostprijs van een e-book is beduidend lager dan zijn papieren tegenhanger, al zijn de Nederlandstalige uitgevers nog niet helemaal mee. Zolang ze e-books van boven de tien euro aanbieden zullen ze op de internationale markt achterop blijven hinken. Het lezen van een e-book gaat veelal sneller omdat je de font kan aanpassen. Bij een papieren boek zit je vast aan het font type dat door de uitgeverij werd uitgekozen.
Om je keuze nog wat te bemoeilijken is het audioboek de laatste jaren aan een opmars bezig. Podcasts en YouTube-video’s hebben deze rijzende ster in de hand gewerkt. Of het beter is om boeken te lezen of te beluisteren zal nog uitgewezen moeten worden.
Hebben boeken impact op het milieu?
Op het eerste zicht zou de e-reader minder impact op het milieu mogen hebben. Om een e-book te maken heb je namelijk geen papier nodig. Papier kan wel gerecycled worden ondanks je daarvoor snel 10 a 15 liter water per boek nodig hebt. E-readers hebben dat probleem niet, maar de aanmaak van een e-reader is wel milieubelastend. Hoe meer boeken je op een e-reader leest hoe minder milieubelastend het dingetje wordt.
Is het medium of het verhaal belangrijk?
Op zich is het medium langs waar het verhaal ons bereikt minder belangrijk dan we denken. Het papieren boek, e-book of luisterboek zijn slechts bronnen om verhalen te vertellen. Zelf lees ik zowel papieren als e-books en kan ik gerust een audioboek smaken. Bepaalde vormen zijn meer geschikt voor bepaalde mensen. Zo kan een huismoeder die een hele dag haar huishouden op orde tracht te krijgen meer hebben van een luisterboek dan iemand die enkel sporadisch tijd vrijmaakt om een boek te lezen.
Al de heisa over digitale boeken en luisterboeken die het echte boek verdringen lijken mij van de pot gerukt te zijn. Het papieren boek bestaat nog steeds en zal altijd een plaats blijven hebben. Mensen die er een sport van maken om het één of ander medium te verplichten zullen slechts een averechts effect bewerkstelligen. Mijn boeken worden als paperback en e-book verkocht. Zou het niet leuk zijn mochten de discussies over boeken terug over de verhalen gaan?
Een reactie achterlaten