De erfgenamen van het gebroken gezin (Essay)

Het gezin is de hoeksteen van onze samenleving, het ijkpunt waarnaar we moeten streven, de allesomvattende basis van ons bestaan. Een leuze uit ver vervlogen tijden die door de moderniteit werd versplinterd. Sociologen duiden de toenemende welvaart als grootste probleem, religieuzen kaarten de opkomst van de goddeloosheid aan, terwijl de politiek naar nieuwe samenlevingsvormen blijft zoeken. Hoe houden we een samenleving waarin de duurzaamheid van het gezin een bijkomstigheid wordt staande? Tot de slachtoffers van een gebroken gezin behoren niet alleen de gewezen partners, maar vooral de erfgenamen, de vruchten van wat ze ooit de liefde hebben genoemd, de kinderen.

Ik ben zo verliefd

Wanneer de verliefdheid toeslaat is de mens niet langer in staat om de rede te laten zegevieren. Gedreven door deze nieuwe bron van liefde in zijn leven loopt het individu als een bezetene achter zijn prooi aan.

Eerst slaan de hormonen toe, waarna het gezonde verstand met alle mogelijke middelen wordt gesedeerd. De hoop wordt gekoesterd dat deze nieuwe beleving weleens een langverwachte droom zou kunnen verwezenlijken.

Welke samenlevingsvorm kiezen we?

Een huwelijk of samenlevingscontract liggen in het verschiet, niet zozeer omdat men de duurzaamheid van zulk verbond heeft doorgenomen, eerder omdat de maatschappij het oplegt. Eenieder pakt zijn koffers en men besluit een gezamenlijk huisnummer te gaan delen. De setting staat klaar om het sprookje te laten beginnen.

Nadat de huisinrichting onder handen werd genomen, vrienden van zowel hem als haar op regelmatige basis werden uitgenodigd, alle restaurants en cafés in de buurt werden afgeschuimd, wordt het tijd om de volgende stap op de ladder naar gelukzaligheid te nemen.

Kinderen, de oogappels van ons bestaan

Kinderen, ofwel het levende bewijs van de liefde geven doel aan langdurig samenzijn. Twijfels over elkaar worden de kop ingedrukt wanneer men over kinderen spreekt. Men wil zo liefst mogelijk het huwelijksbed onbesmeurd laten, zodat het paringsritueel kan worden voltrokken. De seksuele activiteit van het koppel wordt opgekrikt en is niet langer aan regels gebonden.

De slaapkamer, keuken, het nabijgelegen bos of zelfs een publieke toilet behoren tot de mogelijkheden om het doel te bewerkstelligen. Zolang het zaad van de man kan worden ingebracht, maakt het decor weinig uit. Na maanden van verplichte nummertjes brengt de gynaecoloog het verlossende nieuws. Uit de moederschoot van mama zal weldra een nieuw mensje worden geboren. Wazige echo’s met melancholische teksten worden op facebook geplaatst, waarop de wereld tot een algemeen besluit is gekomen: deze nog onderontwikkelde wurm is waarschijnlijk het meest ontroerende beeld dat ze ooit hebben waargenomen.

Tijd voor een reorganisatie van het samenzijn, de bouw van een kinderkamer, het kiezen van meter en peter, het op touw zetten van een babyshower, de aanschaf van een volledig nieuwe garderobe, waarin de buik van mama nog past. De wereld lijkt aan de voeten van het kersverse koppel te liggen. Het verlangen van een voortreffelijk leven lijkt weldra te worden ingelost.

De geboorte van een baby

Wanneer de boreling uit de baarmoeder van haar moeder wordt geperst, lijkt de cohesie van het gezin compleet. De reacties op facebook waren terecht! Dit engeltje dat door Gods handen werd geboetseerd is de vervolmaking van hun geluk. Als kersverse ouders stralen ze pure liefde uit, stellen alles in het werk om het geluk van dit kind te optimaliseren en prijzen zichzelf gezegend voor de verkregen genade. In deze negatieve wereld waar relaties gedoemd zijn te mislukken, vormen zij het toonbeeld van de uitverkorenen, verdedigers van een vergane houden van cultuur.

Na enkele weken gelukzaligheid komt het echte leven om de hoek piepen. Het kind wordt ziek, het gekochte huis lijkt enkele gebreken te vertonen, vrienden en familie komen minder vaak langs. Het uitzonderlijke geluk van dit nieuwe gezin wordt voor een onopvallend leven ingeruild. Deze kleine familie steekt niet langer boven de massa uit en begint zich af te vragen of ze dat ooit wel hebben gedaan?

Is er iets mis met de liefde voor elkaar? Heeft de komst van het kind de hartstocht voor elkaar bekoeld?

Het perfecte leven lijkt niet zo perfect meer

Misschien is het tijd voor wat meer verplichte nummertjes, waaraan attributen en fantasieën kunnen worden toegevoegd of misschien moet het koppel vaker op stap gaan, de wereld verkennen, het oude leven van de verliefdheid weer oppikken. Alleen kampen ze met problemen, want wanneer het acteerwerk om de passie te laten oplaaien wordt opgevoerd, huilt het kleine wonder of snakt het naar een doktersbezoek.

Alle inspanningen om de moedeloosheid van het gereguleerd bestaan te doorbreken lijken faliekant te mislukken. Misschien moeten ze minder moeite doen, het leven doorleven, zich voeden aan verhalen van vrienden en familie waar het sprookje ook werd doorprikt?

Zowel vader als moeder zoeken steun bij collega’s, in de hoop dat de gezamenlijke ervaringen – waaraan ze allen onderhevig zijn – op zijn minst een soort van gemeenschappelijk begrip mogen opleveren.

Is dit het nou?

Wanneer het potje van vrienden en gelijken is opgesoupeerd, spat de ballon volledig uit elkaar. Waarom is het zo moeilijk om gelukkig te zijn? Ze zijn het toch ooit geweest.

Misschien kan professionele hulp en de nodige medicatie uitkomst bieden, moet het pad van de reconciliatie worden aangewend of misschien kan de creatie van een nieuw kind al hun problemen oplossen? Alleen komen er minder mensen op kraambezoek, worden er minder cadeaus in ontvangst genomen, komt de afgrond waaruit ze geklauterd waren nog sneller dichterbij.

Die morgen in de spiegel wordt alles plots duidelijk. De liefde is weg, uit het hart gestolen en het schip waarop ze ooit triomfeerden wordt tot zinken gebracht. Niemand staat langer aan het roer van deze vergane glorie en de telescoop wordt bovengehaald, zoekend naar een nieuwe wederhelft die alle problemen zal oplossen. Nu pas voelen ze de liefde waarnaar ze zochten, de hartstocht waar hun ziel naar hunkerde, het luisterend oor waaraan de soap van het vroegere leven kan worden verteld.

Een nieuw leven

De eerste maanden gaan vlekkeloos voorbij, want elke tegenslag kan op de scheiding van het vroegere leven worden verhaald. Twee kampen strijden voor de erfgenamen van het gebroken gezin, waarbij op theatrale wijze het eigen kunnen voor de rechter wordt uitgespeeld. Ik ben namelijk de betere ouder en het probleem lag bij het afgezworen kwaad, de fout van mijn verleden. Nadat de rechter een vonnis heeft geveld, de advocaten voldoende zijn gespekt en met een valse handdruk het toekomstig succes hebben toegewenst, kan het nieuwe leven beginnen.

De kinderen krijgen een koffer toegewezen, hun enige metgezel tijdens de onophoudelijke reis, want thuis is niet langer thuis, thuis is weg. Vanaf vandaag worden ze tussen twee kampen gekatapulteerd, die elk een deel van het verleden herbergen. In hun toegewezen koffer vinden ze relikwieën van wat ooit is geweest, een leven zonder zorgen, de oorsprong van hun bestaan. Als avonturiers krijgen ze de taak om twee nieuwe werelden te gaan verkennen. Werelden die op het eerste zicht overeenkomsten met vroeger lijken te hebben, werelden waaraan nieuwe personen worden toegevoegd.

Plus mama’s en papa’s en kinderen uit een andere wereld vormen samen met hen een nieuw samengesteld gezin. Er worden leuke dingen georganiseerd, opdat het theater van de nieuwe liefde, in stand kan worden gehouden. Toch blijkt die nieuwe liefde na verloop van tijd dezelfde gebreken te vertonen, alleen moet deze relatie lukken, al is het maar om de schijn te kunnen hooghouden.

De rugzak van de nieuwe liefde blijkt vol met herinneringen van diens oude leven te zitten, herinneringen die niet kunnen worden genegeerd. Het duurt niet lang vooraleer ook dit leven met zijn eigen problemen wordt geconfronteerd. Tijdens de kinderloze weken worden de erfgenamen van het oude huwelijk ontzettend gemist en wordt de voorziene opluchting met een traan weggepinkt.

Het besef komt dat het nieuwe niet zo nieuw lijkt te zijn, dat het nieuwe slechts een opgesmukte versie van het oude blijkt te zijn. De eigen kinderen worden naar hun biologische ouder toegetrokken, hopend daarin de vergane ouderlijke kwaliteiten te kunnen herstellen, maar misschien is het te laat, zijn de kinderen te groot, hebben ze te veel doorstaan en geleerd dat ouders onbetrouwbaar kunnen zijn. Misschien willen ze niet meer als erfgenamen van het gezin worden beschouwd, staan ze aan de start van hun eigen leven, met een eigen toekomst en een eigen sprookje.

Kinderen hebben een eigen keuze

Kinderen zijn niemands bezit, noch kunnen zij verplicht worden om de keuzes van hun ouders onvoorwaardelijk te accepteren. Als ouders hebben we echter wel de plicht om het begane pad van ons nageslacht te effenen, hen te begeleiden, klaar te staan wanneer ze ons nodig hebben.

Zij zijn leerlingen van onvolmaakte meesters, die op hun beurt de lessen van het leven aan hun kinderen zullen moeten overdragen. Waarom dwingt de maatschappij om oude wonden snel te hechten? Waarom zoeken we reeds naar oplossingen tijdens perioden van rouw?

Misschien, heel misschien is het beter om niet overhaast beslissingen te nemen, de erfgenamen van het oude leven niet onmiddellijk te verbasteren en tijdens de herbronning te genieten van onze kroost. Zij zijn namelijk ons hoogste goed, het existentiële bewijs dat we hier ooit zijn geweest, de schatten van ons hart.

Alleenstaande ouders zijn geen verworpenen der aarde. Zij erkennen het gegeven moment als een kans tot leren, een kans om betere ouders te worden, een kans tot groei.

Foto: Jessica Rockowitz

Laat dit veld leeg

De wekelijkse mail die je leven kan veranderen

Krijg 1 x per week de tips en tricks die je nodig hebt om het leven te leiden waar je altijd van hebt gedroomd.

Voornaam

E-mailadres *

Controleer je inbox of spam map en klik op de link om te bevestigen zodat je leven kan veranderen